Sau đó, chúng ta sẽ thảo luận xem ý nghĩa và nguyên nhân của hiện tượng này là gì. Sử dụng chiếc mũ trắng chính là một cách tiện lợi để bạn yêu cầu mọi người cung cấp những sự kiện và số liệu để rồi xem xét chúng một cách trung lập, có chủ đích. Những kinh nghiệm tích luỹ được khiến anh ta có một khả năng trực giác mách bảo anh ta những vụ làm ăn nào mang lại thành công và những vụ làm ăn nào không nên làm.
Tất cả các chuyên gia đều dự đoán rằng lãi suất sẽ giảm vào dịp cuối năm nay. Chúng ta đã tìm kiếm các sự lựa chọn tại những điểm cụ thể. Như tôi đã đề cập ở những phần trên, xúc cảm và cảm giác là những "khoảng màu nhạy cảm" trên chiếc bản đồ tư duy, và nhờ qui ước chiếc mũ đỏ mà ta có thể cụ thể hoá những mảng màu này bằng cách bộc lộ những xúc cảm.
Và nếu không thể chọn lựa một trong hai phương án, họ sẽ chọn cách giải quyết dựa trên quan điểm tổng hợp của cả hai người. Thay vì sử dụng lôgíc để biện hộ cho những tình cảm còn kìm nén chưa được bộc lộ, người nghĩ có thể công khai nêu ra tình cảm của mình và chẳng cần phải chứng minh tại sao họ lại nghĩ như vậy. Thật là tuyệt vời nếu tất cả một người đều nhận thấy đó là một ý tưởng đầy tiềm năng và sáng giá giống như người đề xuất ý tưởng.
Mọi người hãy sử dụng thêm thời gian cho chiếc mũ vàng để xem xét vấn đề này. Nhưng có một điều chắc chắn rằng khả năng tư duy tích cực của lối tư duy chiếc mũ vàng cũng đòi hỏi sự sáng tạo. Những gì ở ví dụ trên chỉ ra rằng lối tư duy chiếc mũ trắng tạo nên một kỷ luật thúc đẩy người tư duy tách biệt những dữ liệu thực tế với nhũng nhận định mang tính cá nhân.
… Những người mua hàng thường trả tiền cho hàng hóa mà họ mua. Và khi chiếc bản đồ được hoàn tất, mọi người hiển nhiên đều nhìn thấy con đường. Nếu ta chọn từ "màu trắng" như là một phần quan trọng để xác định một con thiên nga, thì lúc đó con thiên nga đen được xem như một loài khác.
Chiếc mũ xanh tư duy bao gồm cả sự sáng tạo đột phá và sự sáng tạo cẩn trọng. Có sáu sắc màu tương ứng với sáu chiếc mũ: trắng, đỏ, đen, vàng, xanh lá cây và xanh da trời. Một con vật cũng tự học ra cách nhận biết thế nào là một loài quả độc và những dấu hiệu nào báo hiệu cho nó biết nó sẽ gặp loài động vật ăn thịt nguy hiểm.
Tất cả chung qui lại chính là việc: hỏi, trả lời, và lựa chọn thông tin. Chiếc mũ đen cũng chính là cơ hội để chúng ta chỉ ra những mạo hiểm và vấn đề tiềm tàng ở tương lai: Liệu chúng ta cứ thực hiện gợi ý này thì sẽ xảy ra điều gì? Vậy sao chúng ta không xem xét phương án này?
Lối tư duy chiếc mũ vàng cũng là cách tư duy để biểu lộ ước mơ và khả năng nhìn nhận vấn đề. Nó đòi hỏi sự cân bằng hai giá trị xung đột nhau. … Anh Jones nghĩ rằng một sự đảm bảo bao gồm trong giá trong những dịp lễ hội sẽ tạo ta sự khác biệt lớn trong sản lượng bán.
Tôi chỉ không thích vụ giao dịch này. Đôi khi trong những cuộc thảo luận, bạn nên sử dụng chiếc mũ đỏ sau khi đã sử dụng chiếc mũ xanh da trời tại thòi điểm kết thúc. Ngày nay, ở nhiều quốc gia, mọi người đều xem tranh luận như là một phương thức tự duy mang tính xung đột, cá nhân và không xây dựng.
Nhưng theo bản đồ tư duy mà tôi đang dẫn các bạn đi từng bước, chúng ta cần tư duy theo cách ngược lại: chúng ta hãy có một tấm bản đồ trước, sau đó hãy xác định đường đi. Đó có thể là những diễn tiến của hành động, hoặc là sự suy nghĩ đầy đủ hơn ở một vài khía cạnh nào đó. Những khả năng này giữ một vai trò quan trọng trong lối tư duy hơn là mọi người nghĩ.