Bà ấy cũng đồng hóa với một điều kiện: đó là dung mạo bên ngoài. Hãy hiện trú toàn triệt, bởi vì các hành vi buộc tội, phòng vệ, công kích – tất cả những khuôn mẫu nhằm tăng cường hay bảo vệ tự ngã hư ngụy hay để đáp ứng các đòi hỏi của nó – khi ấy sẽ dễ dàng tuôn tràn ra. Tư duy là món quà quí giá nhất mà chúng ta nhận được.
Nó muốn có thể nhiều đau khổ hơn, dưới bất cứ hình thức nào cũng được. Khi thực sự dùng đến tâm trí của mình, bạn sẽ thấy nó càng sắc bén hơn, càng tập trung hơn so với trước đây. Khách hàng nói: “Bán cho tôi miếng thịt ngon nhất của anh”.
Trong trạng thái đó, ngay đến mong ước được tự do hay giác ngộ cũng chỉ là một khát vọng được thỏa nguyện hay được trọn vẹn trong tương lai. Cũng vậy, bao lâu bạn còn ở trong chiều kích này, bạn vẫn còn lệ thuộc vào bản chất chu kỳ của nó và vào qui luật vô thường của tất cả mọi sự vật, nhưng bạn không còn nhận định sự kiện này là tệ hại hay “xấu xa” nữa – nó chỉ đơn thuần đang hiện hữu. Nó không gây đau khổ cho chính bạn, cho người khác, hay cho bất cứ hình thức sự sống nào khác trên hành tinh này.
Sau cùng, hiện trú trở thành trạng thái chiếm ưu thế. Nếu thấy có lợi, bạn hãy dùng phép quán tưởng “ánh sáng” tôi đã miêu tả ở chương trước. Những người khác nữa thì thỏa hiệp để tiếp tục mối quan hệ trắc trở đầy tiêu cực, vì con cái hay vì sự yên ổn tạm bợ, do thói quen không bỏ được, do nỗi sợ cô đơn, hay do các thỏa thuận “có lợi” cho nhau, hay thậm chí do bất thức say nghiện cái cảm giác mạnh phát sinh từ tình cảm trắc trở và đau khổ tột cùng.
Ở bình diện tư duy, bạn sẽ thấy vô vàn phản kháng dưới hình thức phán xét, bất mãn, và toan tính đào thoát khỏi cái Bây giờ. Quan sát nó mà không để cho tâm trí đặt tên hay gắn nhãn hiệu cho nó. Nhưng nếu bạn thật may mắn gặp được một nhân vật cực kỳ tỏ ngộ, nếu bạn có thể đồng hành với vị này trong trạng thái hiện trú toàn triệt, bạn sẽ gặt hái được nhiều lợi ích và mọi việc sẽ gia tốc diễn ra.
Cho nên nếu tập trung chú ý sâu vào cơ thể nội tại. Cái Bây giờ có thể được xem là cánh cổng chính. Khi bạn trở nên vô tư như vậy, thì chẳng phải có nghĩa là bạn cũng trở nên lãnh đạm với những người khác sao?
Sự không tha thứ thường nhằm vào người khác hay vào chính bản thân mình, nhưng cũng có thể nhằm vào bất cứ hoàn cảnh hay tình huống nào đó – trong quá khứ, hiện tại, hay tương lai mà tâm trí bạn không chịu chấp nhận. Đức Phật xem bản chất này là điểm cốt tủy trong giáo lý của ngài. Bạn không cảm nhận được chỉ vì tâm trí bạn quá huyên náo đó thôi”.
Vì vậy, bạn hãy tập trung chú ý để cảm nhận xúc động ấy, và kiểm tra xem liệu tâm trí của bạn có đang ôm chặt một khuôn mẫu bất bình như trách móc, tự thán, hay phẫn nộ vốn đang nuôi dường xúc động ấy hay không. Lúc ấy hãy quan sát xem điều gì xảy ra. Bạn có một ý nghĩ rằng “mỗi thứ đều tốt”, nhưng sâu bên dưới bạn không thực sự tin như thế, và do đó các khuôn mẫu phản kháng thuộc tư duy – xúc cảm vẫn đang còn đó.
Trong các trường hợp đó, bạn có khuynh hướng trở nên “mê muội” hay “bất thức”. Bóng tối không thể nhận ra ánh sáng. Chỉ lưu trú ở đó thôi, để cảm thụ nó.
Sau này, khi việc “lưu trú ở cơ thể” đã trở nên thuận lợi và tự nhiên rồi thì động tác nhắm mắt sẽ không còn cần thiết nữa. Tức là bạn vẫn còn bị cưỡng bách phải suy nghĩ, phải cảm nhận, và phải hành động theo một số cách thức tương ứng với các điều kiện do tâm trí bạn quy định. Tại sao? Thật đơn giản, bởi vì bạn muốn giữ nguyên vẹn cái tôi ảo tưởng của mình, và đau khổ vốn đã trở thành một bộ phận cốt yếu của cái tôi ấy.