Người ta cũng đừng lấy làm lạ khi các cơ quan sinh dục trong người bạn trai được thành thực, tự nhiên trong họ nẩy sinh xu hướng đòi hỏi về tính dục. Họ nói sẽ lập gia đình mà chưa. Ngoài ra những điều ấy thì họ lo chơi giỡn, trụy lạc, cờ bạc, ngao du, bất chấp sự thăng trầm, tiến hóa của xã hội.
Tôi đã biết một nam thanh họ vì không làm chủ được trái tim, đem đ àn tình hòa điệu cùng nhịp lòng một thiếu nữ nọ. Dưới góc cạnh giáo dục, người có trách nhiệm nên để ý những bạn trai mơ mộng quá lúc dậy thì. Có người nói họ có đầu óc cách mệnh.
Mà họ tranh đấu cho quyền lợi thấy trước mắt vì các quyền lợi nầy đập mạnh vào thị hiếu của họ. Giọng điệu cùng lời nói của họ ví ra hằng loạt thiếu suy nghĩ, chọn lọc nên lắm lúc lạt như bả mía. Cõi lòng họ như một chiếc đàn mà các dây rất nhạy có thể phát ra những bản nhạc say mê đời.
Các lời khuyên luân lý ấy khó vô được cửa tâm hồn họ. Tâm hồn thanh niên quý báu và mỏng giòn biết bao sánh với bình thủy tinh vật chất. Vì lý do giáo dục nên tôi xin ông thôi hợp tác thì các nữ sinh ấy khóc như có tang, trong bè bạn khác mừng vì khỏi khổ vì những thói quen chướng mắt trái tai của ông ta.
Con người ve vãn, chọc ghẹo là con người nui mầm móng bội bạc. Còn những giờ ngủ, giờ chết: ai giữ? Người đời sẽ phán đoán sao về người chết khi lục ra trong hòm rương kẻ nầy có những hình ảnh khiêu dâm, nhưng phong thư không tiện nhiều người coi vì chữ tình, vì ô uế. Những tiếng khô lạt đây tôi muốn hiểu một ý nghĩa nghịch với tiếng lăng xăng của bạn gái khi xã giao.
Họ không đáng trách đâu mà đáng ta giúp đỡ qua thời kỳ nguy hiểm nầy. Họ tấn công thẳng tay hết. Cái óc đội trời đạp đất ở đời ấy lúc dậy thì bạn trai đã có.
Chính Augustin và Rousseau đã qua thời kỳ mua bán thứ tình nầy. Song họ thấy các kẻ nầy chưa tốt đủ. Bạn trai cách chung không dùng trực giác nhiều như bạn gái.
Do đó hành động trong nghi ngờ. Mai họ uốn cho hơi quăn quăn. Có khi không lo chuẩn bị về tài đức nhưng họ khao khát làm một tài tử dương cầm, một phi công lưới gió ngàn, một diễn giả phun châu nhả ngọc, một thi sĩ thoa dịu lòng đời, một nhạt sĩ gieo trong cuộc sống niềm yêu đương, một limh mục chinh phục linh hồn thế giới, một trạng sư, quan tòa bảo vệ công lý, một nhà văn làm kiếp con tằm, một tướng sĩ tiếng dậy ngàn cây nội cỏ.
Họ chịu cực sưu tầm những nhạc, thi phẩm phần nhiều tích trữ sự lãng mạn, làm cho lòng bay bổng, mộng mơ. đến lúc họ lập gia đình, họ cưới bà vợ thiệt ai có lương tri thẩm mỹ đều cho là đáng thương hại quá. Tôi đồng ý tôn giáo, luân lý ảnh hưởng lương tâm, có thể làm cho nó tế nhị, phức tạp hơn chớ không sáng tạo vì nó là một bẩm sinh của con người.
Không nên nói cách chơi giỡn, mỉa mai. Ai đi con đường trí thức, ra đời đều cám ơn những nhà giáo khi xưa nghiêm khắc bắt mình học thuộc lòng nhiều đoạn văn hay, thơ hay, danh ngôn, công thức toán lý hóa, các niên hiệu, nhân danh, địa danh. Giúp đỡ tha nhân họ không còn làm vì hy sinh mà vì hám lợi, cầu danh.